Op 9 juni 2024 staan er Europese, federale en regionale verkiezingen gepland, wat betekent dat we die dag allemaal weer naar de stembus gaan. Sommige burgers moeten bovendien voorzitter of bijzitter zijn in een stem- of telbureau.
Aangezien de verkiezingen op een zondag vallen, vormt dit voor de meeste werknemers geen probleem. Toch moeten sommigen ook werken op zondag; we lijsten kort de rechten en plichten op indien een werknemer van het werk afwezig is naar aanleiding van deze verkiezingen.
Er zijn twee situaties die kunnen leiden tot de afwezigheid van een werknemer:
- de werknemer moet zelf gaan stemmen;
- de werknemer wordt aangeduid als voorzitter, secretaris of bijzitter van een stem- of telbureau.
1. De werknemer moet gaan stemmen
Voor de verkiezingen van 9 juni geldt een opkomstplicht. Dit betekent dat werknemers verplicht zijn om naar het stemhokje te gaan, tenzij ze een volmacht verlenen. Dit jaar zullen ook voor het eerst jongeren van 16 en 17 jaar naar het stembureau moeten gaan, doch enkel voor de Europese verkiezingen. Hou hier dus zeker rekening mee, want ook jobstudenten zullen hierdoor geïmpacteerd zijn.
Zelf gaan stemmen
Een werknemer heeft recht op de nodige tijd om zijn stem uit te brengen. Als het niet mogelijk is om buiten de werkuren te gaan stemmen, kan hij dit tijdens de werkuren doen. De werknemer moet zijn afwezigheid uiteraard vooraf met de werkgever overleggen. Voor de tijd die de werknemer nodig heeft om te gaan stemmen, is er geen behoud van loon. De werknemer kan er uiteraard voor kiezen om bijvoorbeeld vakantie te nemen, inhaalrust voor overuren in te zetten,...
Stemmen bij volmacht
Een werknemer kan er ook voor kiezen om te stemmen bij volmacht, wat betekent dat hij een ander persoon machtigt om namens hem te stemmen. De werknemer kan een volmacht geven aan elke kiesgerechtigde; een familieband of dergelijke is niet vereist.
Op het volmachtformulier geeft de werkgever aan dat de werknemer op de werkplek aanwezig moet zijn. Werkgever, werknemer en volmachtkrijger ondertekenen het volmachtformulier. Het formulier bevat een stempel van het bedrijf of de instelling waar de werknemer is tewerkgesteld. Het is niet noodzakelijk om een apart werkgeversattest bij de volmacht te voegen.
Het volmachtformulier kan gratis gedownload worden via: verkiezingen.fgov.be
Aangezien de werknemer aan het werk is, ontvangt hij het overeengekomen loon voor de gewerkte uren.
2. De werknemer is lid van een stem- of telbureau
Ook de werknemer die voorzitter of bijzitter is van een stem- of telbureau, heeft het recht om afwezig te zijn van het werk. Afhankelijk van de situatie zal de afwezigheid met of zonder loonbehoud zijn.
Bijzitters
Er is een behoud van loon (in de vorm van klein verlet) voor de bijzitters in het hoofdstembureau en het hoofdbureau voor stemopneming. Het recht op klein verlet geldt uitetraard enkel wanneer de werknemer op het moment dat hij als bijzitter moet fungeren, normaal aan het werk moest zijn. Voor de Europese, federale en regionale verkiezingen ziet dat er als volgt uit:
| Recht op afwezigheid met behoud van loon (klein verlet) |
Duur |
| Bijzitters in een hoofdstembureau of een enig stembureau |
De nodige tijd |
| Bijzitters in een hoofdbureau bij verkiezing van het Europees Parlement |
De nodige tijd, maar maximum 5 dagen |
| Bijzitters in een hoofdbureau voor stemopneming |
De nodige tijd, maar maximum 5 dagen |
Voorzitters en secretarissen
Ook de voorzitters en de secretarissen hebben een recht op afwezigheid. Voor hen is echter nooit recht op loonbehoud voorzien. De werknemer kan er uiteraard voor kiezen om bijvoorbeeld vakantie te nemen, inhaalrust voor overuren in te zetten,...